Kontynuujemy nasz cykl „Tu warto zsiąść z roweru”, w którym pokazujemy wyjątkowe miejsca znajdujące się na trasach Rowerowej Skały. Tym razem odwiedzimy drewniany kościół św. Trójcy w Iwanowicach Włościańskich – perłę architektury drewnianej o bogatej i burzliwej historii.
Świątynia zachwyca nie tylko prostą formą, ale i niezwykłym wyposażeniem – wewnątrz znajdziemy cenne gotyckie rzeźby, które według historyków pochodzą z warsztatu samego Wita Stwosza.
W pobliżu kościoła znajduje się park, w którym rowerzyści mogą odpocząć i nabrać sił przed dalszą trasą.

📜 Historia kościoła – świadek wieków
- XIII wiek pierwsze wzmianki o drewnianym kościele – parafia powstała w 1293 r., pierwszy kościół ufundowany został przez biskupa Prokopa
- XV wiek – powstanie II drewnianego kościoła. 1408 – Budowa drewnianego kościoła, wykorzystanie gotyckich elementów; świątynia staje się miejscem kultu, potem ulega zmianom własności i charakteru.
- XVI wiek – czasy reformacji
Świątynia, pierwotnie katolicka, została przejęta przez rodzinę Dłuskich, właścicieli Iwanowic, którzy przekształcili ją w zbór kalwiński. Był to okres, gdy reformacja silnie oddziaływała na Małopolskę.
- XVII wiek – trudne czasy potopu szwedzkiego
Podczas najazdów szwedzkich kościół ucierpiał – część wyposażenia została zrabowana lub zniszczona, a sama budowla wymagała późniejszych napraw.
- XVIII wiek – nowa świątynia
W 1745 r. powstała obecna budowla dzięki wsparciu Augusta Aleksandra Czartoryskiego. To on, wraz z proboszczem parafii, zainicjował budowę nowego, drewnianego kościoła, który zastąpił wcześniejszą, zniszczoną konstrukcję.
- XIX wiek – rozbiory
W okresie zaborów kościół nadal pełnił funkcję religijną, będąc ważnym ośrodkiem życia wspólnoty wiejskiej. Choć państwowe restrykcje nie sprzyjały rozwojowi parafii, świątynia przetrwała bez większych zniszczeń.
- I i II wojna światowa
Podczas I wojny kościół nie uległ większym zniszczeniom, choć służył jako schronienie dla mieszkańców w trakcie działań wojennych. W czasie II wojny światowej okupanci niemieccy zajmowali okoliczne tereny, ale świątynia ocalała i była nadal używana jako miejsce kultu.
- XX wiek – renowacje i ochrona zabytków Kościół poddano pracom konserwatorskim, zabezpieczając cenne rzeźby i polichromie. Dziś należy do Szlaku Architektury Drewnianej i jest wpisany do rejestru zabytków.

🌿 Legenda / lokalne opowieści
Legenda o zakładzie drzewnym – właściciel lasu ofiarował drewno pod budowę kościoła, pod warunkiem, że mieszkańcy dostarczą je w jedną noc; moc wspólnoty sprawiła, że drewna starczyło też na przytułek dla bezdomnych.

👀 Co warto zobaczyć podczas wizyty?
-
Drewnianą konstrukcję z XVIII w.
- Gotyckie rzeźby z warsztatu Wita Stwosza – m.in. św. Krzysztofa, Madonnę z Dzieciątkiem, Chrystusa Zmartwychwstałego.
- Ołtarz główny i barokowe wyposażenie wnętrza.
- Polichromie zdobiące ściany i strop.
- Malowniczy park obok kościoła – świetne miejsce na odpoczynek podczas rowerowej wycieczki.
- W centrum wsi, w starej, drewnianej karczmie z XVIII w. znajduje się Muzeum Regionalne (eksponaty głównie archeologiczne i etnograficzne).

💡 Ciekawostki o Kościele św. Trójcy
- Obecna świątynia powstała w 1745 r. z fundacji Augusta Aleksandra Czartoryskiego.
- Wcześniej, za czasów rodziny Dłuskich, pełniła funkcję zboru kalwińskiego.
- Najcenniejsze elementy wyposażenia przypisywane są warsztatowi Wita Stwosza – tego samego, który stworzył słynny ołtarz mariacki w Krakowie.
- Kościół przetrwał trudne czasy potopu szwedzkiego oraz obu wojen światowych, dzięki czemu zachował oryginalne elementy wnętrza.
- W XIX w., w okresie rozbiorów, nadal pełnił rolę duchowego centrum wsi, podtrzymując lokalną tożsamość.

Na jakich trasach Rowerowej Skały znajdziesz Kościół św. Trójcy?
Planując rowerową wyprawę po Jurze, warto zatrzymać się w Iwanowicach. Drewniany kościół św. Trójcy to nie tylko świadek historii, ale też wyjątkowy przykład architektury sakralnej. Połączenie pięknej przyrody, ciekawego dziedzictwa i spokojnego miejsca na odpoczynek sprawia, że to idealny cel na chwilę wytchnienia.
► Posłuchaj krótkiego audio-przewodnika o tym miejscu.
